पावसाळा हंगाम ज्याप्रकारे आपल्याला उन्हाळ्यापासून दिलासा देतो त्याच प्रकारे आपल्या सोबत रोगही घेऊन येतो. यातील बहुतांश आजार हे खान पानातील चुकीच्या निवडीमुळे अधिक बळावतात. यावेळी कोरोनाच्या साथीच्या प्रादुर्भावामुळे, या हंगामात आपल्याला अन्नाकडे पूर्वीपेक्षा जास्त लक्ष द्यावे लागेल.
पावसाळ्यामध्ये रोगांचे दोन प्रमुख कारणे आहेत, प्रथम – जीवाणू आणि विषाणूची संख्या वाढणे, दुसरे – रोगांविरूद्ध लढा देण्याची शरीराची क्षमता कमी होणे. परंतु जर आपण आपल्या आहारात काही गोष्टींचा समावेश केला आणि आपली प्रतिकारशक्ती वाढविली, तर या हंगामातील रोगच नव्हे तर कोरोना ची लागण देखील टाळता येऊ शकते.
आहारात या 4 जादुई औषधी वनस्पती आणि मसाल्यांचा समावेश करा. हळद: हळद शरीरातील रोगप्रतिकारक शक्ती वाढवते. त्यातील लाइपोपॉलीसकराइड नावाचा पदार्थ हे काम करतो. सर्दी किंवा कफ झाल्यास हळद असलेले दूध पिणे फायदेशीर ठरते. हे पित्त मूत्राशय उत्तेजित करते, जे पचन सुधारते आणि गॅस ब्लॉटिंग कमी करते. दररोज सकाळी एक ग्लास दुधात अर्धा चमचा हळद प्या. आयुर्वेदिक हर्बल औषधांमध्ये हळदीचा वापर केला जातो आणि त्यापासून बनविलेले औषधे शरीर दुखणे, थकवा आणि श्वसन इत्यादी समस्येत प्रभावी ठरतात.
आले: आले हे जीवनसत्त्व अ, सि, ई आणि बी-कॉम्प्लेक्ससाठी एक चांगले माध्यम आहे. तसेच यात मॅग्नेशियम, फॉस्फरस, लोह, जस्त, कॅल्शियम आणि बीटा-कॅरोटीन हे भरपूर प्रमाणात उपलब्ध आहे. हे अँटी-इंफ्लेमेटरी, अँटीफंगल, अँटीबैक्टीरियल आणि अँटीवायरल गुणधर्मांची समृद्ध आहे. रोग प्रतिकारशक्ती वाढविण्यासाठी ही एक चांगली गोष्ट आहे. हे चहा, सूप किंवा मध सह सेवन केले जाऊ शकते.
लसूण: लसणाच्या एका गाठेत कॅल्शियम, फॉस्फरस, लोह, व्हिटॅमिन सी मोठ्या प्रमाणात असतात. तसेच व्हिटॅमिन बी कॉम्प्लेक्स देखील थोडया प्रमाणात उपलब्ध आहे. लसूण मोठ्या प्रमाणावर प्रतिजैविक म्हणून कार्य करते. हे बॅक्टेरियाविरोधी, अँटी-फंगल, एंटी-परजीवी आणि अँटी-व्हायरस आहे. हे जीवाणू नष्ट करते आणि रोग प्रतिकारशक्ती वाढवते. कच्चा लसूण रक्तातील द्रवशीलता राखण्यासाठी आणि कोलेस्ट्रॉलची पातळी राखण्यासाठी देखील मानला जातो. हे रक्तदाब कमी करण्यास देखील मदत करते. लसूण हे हृदयासाठी खूप फायदेशीर आहे.
काळी मिरी: ह्यात व्हिटॅमिन ए, ई, के, सी आणि व्हिटॅमिन बी 6, थायमिन, नियासिन, सोडियम, पोटॅशियम इ. घटक असतात, त्याचा खोकला आणि सर्दीमध्ये उपयोग खूप फायदेशीर आहे. आपल्या आहारात ही फळे आणि भाज्या समाविष्ट करा. कोरडे अन्नधान्य खा: पावसाळ्यात कोरडे व संपूर्ण धान्य जसे मका, बार्ली, गहू, हरभरा पीठ, डाळी आणि खाण्यास सोपी भाजलेली कॉर्न घाला. संपूर्ण धान्यांमध्ये व्हिटॅमिन ई, व्हिटॅमिन बी आणि जस्त, सेलेनियम, तांबे, लोह, मॅंगनीज आणि मॅग्नेशियम सारख्या इतर घटक असतात. त्यामध्ये फायबर देखील मुबलक आहे, जे पाचक प्रणालीसाठी चांगले मानले जाते.
मध खाणे: पावसाळ्याच्या काळात मध काही प्रमाणात खाल्ले पाहिजे, कारण यामुळे पाचन विकारांविरूद्ध लढायला मदत होते आणि शरीरातून विषयुक्त पदार्थ बाहेर पडतात. सकाळी रिकाम्या पोटी कोमट पाण्यात मिसळलेला एक चमचा मध पिण्याने शरीराची प्रतिकारशक्ती देखील वाढते. सर्वात महत्त्वाची गोष्ट म्हणजे पावसाळ्यात ताजे अन्न खाणे, कारण शिळे अन्नास संसर्ग होतो. ज्या दिवशी आपण कोणत्याही कारणास्तव गरम अन्न खाऊ शकत नाही, थंड खाऊ नका, परंतु कोल्ड फूड खाण्यापूर्वी अर्धा तास फ्रीजच्या बाहेर ठेवा आणि जेव्हा ते सामान्य तापमानात पोहोचेल तेव्हा ते खा.
कच्च्या भाज्या खाऊ नका: पावसाळ्यात कच्च्या भाज्या, कच्च्या कोशिंबीरी किंवा फळांचा रस पिणे टाळा, कारण या हंगामात शरीराला त्यांचे पचन करण्यात अडचण येते. जर आपल्याला अन्नामध्ये कोशिंबीर समाविष्ट करायचा असेल तर कोणत्याही प्रकारचे विषाणू किंवा कीटकांचा संसर्ग टाळण्यासाठी ते वाफवलेले असावे. हे केवळ कोशिंबिरीसाठीचे जंतू नष्ट करणार नाही तर पोषण देखील सुरक्षित राहील. या हंगामात चिरलेली फळे फार काळ ठेऊ नका.
समुद्री पदार्थ खाऊ नका: पावसाळ्यात कोणत्याही प्रकारचे अन्न खाणे शरीरासाठी हानिकारक आहे, कारण मासे आणि कोळंबीचा ब्रेडिंगचा काळ असतो. ज्या तलावांमध्ये हे मासे किंवा कोळंबी पाळली जातात तिथले पाणीही या दिवसांत शुद्ध नसते. त्यांना खाल्ल्याने अन्न विषबाधा होऊ शकते. म्हणूनच, वर्षाच्या या दिवसांमध्ये, सी-फूडपासून पूर्णपणे स्वतःला दूर ठेवा.
हंगामी पावसाळी फळे: आजकाल हंगामी फळांचे सेवन करा. यापैकी मौसंबी, सफरचंद, केळी, नाशपाती, आवळा, पपई, बेरी, मनुका, स्ट्रॉबेरी, आंबा, डाळिंब इत्यादी प्रमुख आहे. या सर्व फळांमध्ये व्हिटॅमिन सी भरपूर असते. या हंगामात ताक, लस्सी, रस आणि इतर पातळ पदार्थांचे सेवन करणे टाळा. ते बॅक्टेरियाच्या वाढीस अधिक प्रवण असतात आणि पोटात समस्या उद्भवू शकतात. कोबी, पालक आणि फुलकोबीसारख्या पालेभाज्या घेण्यास टाळा. कच्च्या भाज्या खाऊ नका.
