ऑइल मिल व्यवसाय कसा सुरू करावा? आपल्याला माहित आहे की, तेलाचे विविध प्रकार आढळतात आणि आपण ते रोज आपल्या आहारात वापरतो. कोणत्याही प्रकारचे जेवण किंवा डिश असो, त्यात तेल आवश्यक असते. म्हणूनच तेलाचा व्यवसाय हा एक अतिशय फायदेशीर व्यवसाय आहे. परंतु तेल मिल व्यवसाय सुरू करण्यापूर्वी त्याचा व्यवसाय कसा सुरू करावा आणि बियाणांपासून तेल कसे काढावे याबद्दल संपूर्ण माहिती घेतली पाहिजे.
ऑइल मिल म्हणजे काय? अशी संस्था जी बियाणे बारीक करून तेल काढून शुद्ध केल्यावर ते बाटलीमध्ये पॅक केल्या नंतर ते विकते. तेलाचा व्यवसाय करण्यासाठी बर्‍याच प्रकारचे मशीन आणि लाइसेंस आवश्यक आहेत. तेलाचा व्यवसाय सुरू करण्यापूर्वी बाजारात तुम्हाला कोणते तेल विकायचे आहे याचा विचार करा जसे कि मोहरी तेल, शेंगदाणा तेल, तीळ तेल, सोयाबीन तेल, ऑलिव्ह ऑईल, सूर्यफूल तेल. अशी अनेक प्रकारची तेल आहेत ज्यातून आपण व्यवसाय सुरू करू शकता.
आपल्या व्यवसायाची पातळी कशी ठेवावी? स्तराच्या दृष्टीने तेलाच्या व्यवसायाला तीन भागात विभागूया: स्मॉल स्केल इंडस्ट्रीज – जर आपण दररोज 5 ते 10 मेट्रिक टन तेल उत्पादन केले तर त्यास लघु उद्योग म्हणाल. मध्यम पातळी – जर आपण 10 ते 50 मेट्रिक टन तेल उत्पादन केले तर त्यास मध्यम स्तरीय व्यवसाय असे म्हणतात. मोठ्या प्रमाणावर व्यवसाय – जेव्हा आपण 50 मेट्रिक टनपेक्षा जास्त उत्पादन करता तेव्हा त्याला मोठा व्यवसाय म्हणतात. आपण आपल्या भांडवलानुसार आपला व्यवसाय सुरू करू शकता.
तेल मिल व्यवसायासाठी लाइसेंस: तेल मिल व्यवसाय सुरू करण्यापूर्वी तुम्हाला लाइसेंसची आवश्यकता असेल. जर आपल्याकडे लाइसेंस आणि डॉक्युमेंट असेल, तरच आपण आपले तेल बाजारात विकू शकता. लाइसेंससाठी तुम्हाला भारत सरकारने नेमून दिलेल्या संस्थेला भेट द्यावी लागेल.
भारत सरकारतर्फे दोन प्रकारचे खाद्य-संबंधित लाइसेंस दिले जातात, त्यापैकी एक FSSAI आणि इतर भारतीय मानक ब्युरोने दिले आहेत. हे लाइसेंस मिळविण्यासाठी, आपण त्यांच्या अधिकृत साइटला भेट देऊन ऑनलाईन अर्ज करू शकता.
तेल मिलसाठी योग्य जागा: तेल मिल अशा ठिकाणी उघडली पाहिजे जिथून तुम्हाला तेल ट्रांसपोर्ट करण्यासाठी अडचण येत नसेल आणि ती शहराभोवती असावी. जेणेकरुन आपण वाहतुकीचा खर्च वाचवू शकाल. त्या ठिकाणी वीज योग्य मार्गाने येत आहे. सर्व प्रकारे सुविधा पाहता, योग्य जागा निवडली जावी.
तेल गिरणीसाठी आवश्यक कच्चा माल: तेल मिलसाठी आपण बाजारातून कोणत्याही प्रकारचे तेल बियाणे खरेदी करू शकता. आपल्याला ते बाजारात सहज मिळतील. आपल्याला शक्य असल्यास आपण ही बियाणे थेट शेतकऱ्यांकडून देखील खरेदी करू शकता. काही वनस्पतींचे बियाणे खालीलप्रमाणे आहेत: मोहरी, शेंगदाणे, सोयाबीन, तीळ, सूर्यफूल, सूती बियाणे इत्यादी, आपण आपल्यानुसार कोणत्याही प्रकारचे तेल काढू शकता.
तेल मिल मशीन्स: या व्यवसायामध्ये अनेक प्रकारची मशीन्स आवश्यक आहेत. यामध्ये प्रत्येक नवीन प्रकारच्या मशीनची आवश्यकता असते जसे स्क्रू एक्सपेलर, कुकर आणि फिल्टर प्रेस सारख्या मशीन. तेल काढण्यासाठी बर्‍याच प्रकारच्या मशीन आहेत. आपण एकतर स्वयंचलित मशीन खरेदी करू शकता किंवा सेमी-स्वयंचलित मशीन खरेदी करू शकता. आपण या मशीन ऑनलाइन आणि ऑफलाइन दोन्ही खरेदी करू शकता.
तेल काढण्याची प्रक्रिया: तेल काढण्याची प्रक्रिया बर्‍याच टप्प्यात पूर्ण केली जाते: योग्य बियाणाची निवड – तुम्हाला ज्या प्रकारच्या बियांचे तेल काढायचे आहे, त्या बियाण्याची गुणवत्ता चांगली असावी. बियाणे खरेदी करताना हे निश्चित करा की बियाणे खराब नाही आणि तिची गुणवत्ता चांगली आहे.
बियाणे स्वच्छ करणे – बियांमधली माती, दगड इ. स्वच्छ करणे फार महत्वाचे आहे कारण जर ते स्वच्छ केले नाही तर तुमच्या तेलाची गुणवत्ता कमी होईल आणि तुम्हाला व्यवसायाचे नुकसान होईल. जर आपल्याला बियाण्यांमध्ये असलेली ही घाण स्वच्छ करायची असेल तर आपण ते हाताने किंवा मशीनद्वारे देखील साफ करू शकता.
डिकॉर्टीसेशन- या प्रक्रियेत बियाचे वरचे आवरण, ज्याला सामान्य भाषेत भूसा म्हणतात. ते काढण्यासाठी ब्लोइंग एयर चा उपयोग करतात, बियाण्याची भुसा काढून टाकण्यासाठी कंडीशनिंग करतात. बियाण्यांचे कंडिशनिंग – बियाण्यांचे कंडिशनिंग केल्याने जास्त तेल निघते आणि या प्रक्रियेत बियाणे रोलर्समध्ये ठेवले जातात. वास्तविक, रोलर्समधून बियाणे जातात तेव्हा बियांचे कोशिकाए तेल शोषून घेतात आणि बियामध्ये तेल एकत्र होते. या प्रक्रियेमुळे मोठ्या प्रमाणात तेल तयार होते.
बियाणे गरम करणे – या प्रक्रियेत बियाणे गरम करावे लागते जेणेकरून त्यामधले सर्व प्रकारचे जीवाणू नष्ट होतील. गरम केल्यावर बियामध्ये असलेला ओलावा देखील नष्ट होतो आणि तेल काढणे सोपे होते. तेलाचा अर्क – तेल काढण्यासाठी वर वर्णन केलेल्या पद्धती प्रमाणेच बियाण्यांमधून तेल काढले जाते. यात मशीनमध्ये बियाणे टाकले जातात आणि मशीनमध्ये बियाणे पीसले जातात आणि त्यातून तेल बाहेर येऊ लागते. आणि तेल एकाच ठिकाणी गोळा होत राहते. तेल काढल्यानंतर ते फिल्टर केले जाते.
पॅकेजिंग – एकदा तेल फिल्टर होऊन बाहेर आल्यानंतर तुम्ही ते प्लास्टिक बॅग किंवा कॅन मध्ये ते वजनाप्रमाणे टाकून सप्लाय करू शकता. तुम्हाला स्वतःचा तेल ब्रँड तयार करायचा असल्यास तुम्ही बॅग किंवा कॅन वर योग्य स्टिकर लावून आपले ब्रॅण्डिंग करू शकता.
